Ons verhaal
Eigenlijk is een supermarkt een hele grote zelfbedieningswinkel. Je vult zelf het winkelwagentje, gaat naar de kassa en rekent vervolgens af. Kom je thuis, eet iedereen alles weer op en vooruit, daar ga je weer.
Hoe het begon in 1912
Het idee van de supermarkt is uit Amerika over komen waaien maar niet zo heel lang geleden bestond dit nog niet in Nederland. Dan ging je naar de kruidenier. Zo begon ook mijn overgrootmoeder van den Nieuwboer in 1912, met een kruidenierszaakje aan de Parallelweg in Borne.
Voor de meeste vrouwen, want die deden in het begin van de twintigste eeuw meestal de boodschappen, betekende een bezoekje aan de kruidenier het sociale moment van de dag.
Iedere klant had in het eigen winkelboekje wat opgeschreven wat er nodig was. Vervolgens woog oma Grada van den Nieuwboer de suiker, de groene zeep, de koffie en de bonen af. Dit werd allemaal netjes apart verpakt in papieren zakken en de prijs werd in het winkelboekje geschreven.
Afrekenen gebeurde 1 keer per week, alles ging op goed vertrouwen. Een bezoek aan de kruidenier was ook het moment om contacten te leggen en/of te onderhouden.
De weduwevrouw aan het spoor
In 1912 begon Grada van den Nieuwboer haar kruidenierszaak aan de Parallelweg in Borne, naast de Spanjaard fabriek. Wat klein begon met tabak en koffie, groeide noodgedwongen uit tot een volwaardige winkel toen haar man Frederik in 1918 overleed aan de Spaanse griep. Ook twee van hun zes kinderen overleefden de epidemie niet.
Als jonge weduwe met vier kinderen moest Grada zichzelf en haar gezin zien te onderhouden. Dankzij de steun van spoormedewerkers, die ervoor zorgden dat wagons bij haar stopten, wist ze haar winkel uit te breiden. In een tijd waarin Borne maar liefst 43 kruidenierszaken telde, hield haar doorzettingsvermogen de zaak overeind – de eerste stap in een familiegeschiedenis die tot op de dag van vandaag voortleeft.
Een nieuw hoofdstuk aan de Oude Hengeloseweg
In 1922 was de kruidenierszaak uit zijn jasje gegroeid. Grada van den Nieuwboer kocht grond aan de Oude Hengeloseweg en samen met haar oudste dochter Sien runden ze de winkel met een ongekende toewijding. De deuren stonden altijd open, zelfs op zondag.
Niet lang daarna kruisten liefde en ondernemerschap elkaars pad. Hendrik Huls, die tegenover de winkel woonde, viel voor Sien. Haar antwoord op zijn huwelijksaanzoek? “Ja, maar dan moet je wel voor jezelf beginnen.” Zo werd de naam Huls van den Nieuwboer geboren, een eerbetoon dat tot op de dag van vandaag voortleeft.
Sien en Hendrik kregen vier kinderen, die van jongs af aan meehielpen in de zaak. Zoon Gerard nam later de kruidenierswinkel over, terwijl Jan het schildersbedrijf van zijn vader voortzette – een familie met ondernemersbloed door de generaties heen.
De Koninklijke Marechaussee
Voordat Gerard het familiebedrijf zou overnemen, vond Sien het belangrijk dat hij eerst elders ervaring opdeed. Op zijn 16e begon hij bij Zijlstra in Hengelo, maar al snel stapte hij over naar De Gruyter. Daar leerde hij de fijne kneepjes van het vak.
Op zijn 18e ruilde hij de kruidenierszaak tijdelijk in voor de Koninklijke Marechaussee, waar hij zijn dienstplicht met plezier vervulde. Maar als Sien handen tekort kwam in de winkel, werd er een list bedacht. Een van de zussen belde de kazerne met de mededeling: “Ma is doodziek, Gerard moet naar huis!” – en zo stond hij weer tussen de schappen. Een bijzondere tijd, vol mooie verhalen.
Overstap naar zelfbediening
Na 45 jaar aan de Oude Hengeloseweg 40 werd de kruidenierszaak in 1967 een woonhuis. Diezelfde zomer opende familie Huls hun gloednieuwe zelfbedieningswinkel op nummer 36 – een flinke stap vooruit.
De VéGé deed haar intrede en klanten moesten ineens zélf hun boodschappen in een mandje of een klein wagentje leggen, om vervolgens bij de kassa af te rekenen. Achter die kassa zat Ria, en dat deed ze maar liefst 40 jaar lang.
Daar, tussen de boodschappen en het kleingeld, ontmoette hun oudste zoon Hendrik-Jan ook zijn toekomstige vrouw Erna – een mooie herinnering aan een tijd vol veranderingen.
De Plus nu
Letterlijk en figuurlijk geboren en getogen in de supermarkt – dat geldt zeker voor Hendrik-Jan Huls. Terwijl zijn jongere broer Gerard Jr. vaak bij opa en oma was, racete Hendrik-Jan op een plastic tractortje door de gangpaden. Later ontmoette hij er zelfs zijn vrouw Erna, toen ze kwam informeren naar een baan. Ria had eigenlijk geen nieuwe kassières nodig, maar sommige ontmoetingen zijn gewoon voorbestemd.
Samen kregen Hendrik-Jan en Erna drie kinderen: Rieco, Simon en Liselot. Of de vijfde generatie Huls van den Nieuwboer straks aan het roer staat? Zoon Simon denkt van wel. Net als opa Gerard is hij een levensgenieter, harde werker en mensenkenner – en hij heeft al heel wat vakken gevuld in de winkel.
Wonen naast de supermarkt betekende inleveren op privacy, maar de zaak was altijd de rode draad in het leven van de familie. Op de brandende vraag of er een vijfde generatie Huls komt, kunnen Hendrik-Jan en Erna het volgende verklappen: “Er wordt over nagedacht en naartoe gewerkt. Maar iedereen kent de bekende uitspraak: God lacht als je plannen maakt, dus we gaan het meemaken.”
Plus Huls van den Nieuwboer is niet zomaar een supermarkt, het is familiegeschiedenis in de puurste vorm.
Ons verhaal, generaties lang
Wat er allemaal veranderd is en hoe het begonnen is levert prachtige verhalen op en zo zijn ons boekje en deze website ontstaan. Met eindeloos veel dank aan mijn ouders en de wonderbaarlijk stoere vrouwen die met lef het pad voor ons hebben gebaand.
Wij zijn in ieder geval hartstikke blij met onze klanten en hopen dit werk nog vele generaties te mogen doen. Van kruidenier tot supermarkt, van levertraan tot fair trade banaan.
De namen op de gevel
Wat begon als een kleine kruidenierszaak, groeide in de loop der jaren uit tot een volwaardige supermarkt. In 1967 opende de familie Huls de eerste zelfbedieningswinkel VéGé, gerund door Sien, Gerard en Ria. In 1975 volgde een uitbreiding met een pakhuis en werd het De Combinatie.
De winkel bleef groeien, en in 1989 kwam er een slagerij bij en veranderde de naam in Garantmarkt. In datzelfde jaar stapte ook Hendrik-Jan in de zaak. Toen hij in 2008 samen met Erna het stokje overnam, werd de supermarkt een Plus. Met een uitbreiding van de parkeerplaats en een verbouwing in 2015 groeide de winkel uit tot de moderne supermarkt die het vandaag is.